Ajurweda jako metoda wspomagania salutogenezy. Cz. II. Aleksandra Mróz
W roku 1960 wraz z żoną – psychologiem rozwojowym – wyjechał do Izraela. Tam kontynuował różnego rodzaju badania. W Izraelskim Instytucie Społecznych Badań Stosowanych w Jerozolimie pracował przez ponad dwadzieścia lat. Dużo uwagi poświęcił badaniu zależności między sytuacją, w jakiej człowiek zostaje osadzony, a poziomem jego zdrowia. Dociekał między innym, czy i jakie powiązania istnieją między przynależnością do klasy społecznej a zachorowalnością i umieralnością na rozmaite choroby.5
Po przybyciu do Izraela Antonovsky prowadził wykłady na Wydziale Medycyny Społecznej. W roku 1972 był odpowiedzialny za fragment programu studiów, obejmujący nauki behawioralne, na Uniwersytecie im. Ben Guriona w regionie izraelskiej pustyni Negev. Jako przewodniczący komisji rekrutacyjnej
opracował zasady selekcji, zgodnie z którymi mniejsze znaczenie miały stopnie i wyniki testów, większe zaś zaangażowanie, system wartości i dowody odpowiedzialności kandydatów na studia.6
Wizytował liczne uczelnie w Europie i Azji. Dzięki niemu niezliczona ilość studentów i lekarzy weszła na nową, salutogenetyczną ścieżkę.7
Przed końcem lat sześćdziesiątych dwudziestego wieku, za sprawą artykułu na temat społecznych różnic klasowych dotyczących zachorowalności i śmiertelności, Antonovsky stał się socjologiem znanym niemal na całym świecie. Opracowanie to było jedną z pierwszych prób zwrócenia uwagi na wagę czynników ryzyka w procesie chorobowym. Antonovsky podkreślał w swym tekście, że ludzie skupiający się na zdrowiu i sile organizmu są o wiele skuteczniejsi w działaniu, nawet w obecności negatywnych czynników. Rozbudowanie modelu salutogenetycznego zaowocowało opublikowaniem przez Antonovsky’ego ponad stu artykułów oraz wydaniem dwunastu książek. Dzięki przetłumaczeniu kluczowego w całej koncepcji pojęcia poczucia koherencji na dwadzieścia języków, teoria salutogenezy zaczęła aktywnie funkcjonować w nazewnictwie naukowym wielu krajów. Autorowi tej całościowej koncepcji zależało na tym, aby jego teoria dotarła do jak największej ilości osób zajmujących się zagadnieniami dotyczącymi zdrowia. W 1993 Nordycka Szkoła Publicznej Służby Zdrowia przyznała mu tytuł doktora honoris causa.
Zapewne wszystkie prowadzone przez Antonovsky’ego badania w mniejszym lub większym stopniu przyczyniły się do stworzenia koncepcji salutogenetycznej. Prawdopodobnie największy wpływ na sformułowanie tego pojęcia miały badania kobiet będących w okresie menopauzy, pochodzących z różnych grup etnicznych w Izraelu. Antonovsky zaobserwował, że część z nich łączy wspólne doświadczenie – pobyt w obozie koncentracyjnym podczas II wojny światowej. Zastanowiło go, jak to się dzieje, że – żyjąc w traumie wojennych doświadczeń – część z badanych kobiet potrafiła utrzymywać dobry stan zdrowia oraz zadowolenie z życia, podczas gdy inne nie radziły sobie z odzyskaniem woli istnienia, a współczynnik umieralności był wśród nich wyższy. Antonovsky postawił pytanie odnośnie tego, co sprawia, że mimo ekspozycji na wiele negatywnych wpływów niektóre jednostki potrafią utrzymać dobre zdrowie.8 Odpowiedzią na nie jest stworzony przez niego model salutogenetyczny.
Najnowsze komentarze