Ajurweda jako metoda wspomagania salutogenezy. Cz. II. Aleksandra Mróz

2. Pojęcie salutogenezy

Salutogeneza jest modelem prezentującym nowe podejście do zdrowia, jego promocji i ochrony. Rozpatrując pochodzenie etymologiczne słowa salutogeneza, zauważamy, że wywodzi się ono od łacińskich słów salus – zdrowie, pomyślność i genesis – pochodzenie, rodowód.⁹ Na tej podstawie możemy określić, że jest to model ujawniający źródło naszej zdrowotnej pomyślności.

Podstawowe założenia

Antonovsky w sposób bardzo ciekawy i zupełnie odmienny od dotychczasowych przedstawia pojęcia zdrowia i choroby. Aby dobrze zrozumieć podejście do zdrowia autora salutogenezy, warto wyjaśnić podstawową różnicę między tradycyjnymi podejściami obecnymi w medycynie a salutogenezą. Otóż modele patogenetyczny i holistyczno-funkcjonalny autor przedstawia jako koncepcje dychotomiczne¹⁰, czyli dzielące jakąś całość na dwie różniące się zasadniczo części.¹¹ W obu tych modelach obowiązuje założenie, że ludzie dzielą się na zdrowych i chorych.

Jak już zostało wcześniej powiedziane, zwolennicy orientacji prozdrowotnej koncentrują się na utrzymaniu ludzi w dobrym zdrowiu i zapobieganiu chorobom. Zalecają inwestowanie środków w utrzymywanie ludzi w zdrowiu. Sympatycy tradycyjnej w medycynie orientacji na chorobę próbują przywracać ludziom zdrowie w chwili, gdy już nastąpiła, lub chociażby starają się zapobiegać przejściu choroby w stan przewlekły lub śmierci. Apelują również, że nie należy odwracać się od tych, którzy zapadli już na jakąś chorobę. I jedni, i drudzy mają po części rację. Jednakże przyjmując dychotomiczne założenie, znacznie ograniczają oni swój punkt widzenia. Natomiast autor koncepcji salutogenetycznej postuluje, aby przyjąć nowe spojrzenie i by stan zdrowia człowieka postrzegać jako miejsce na pewnego rodzaju kontinuum.¹²