Ajurweda jako metoda wspomagania salutogenezy. Cz. IV. Aleksandra Mróz

 Obserwując dzisiejsze podejście społeczeństwa do zdrowia możemy odnieść wrażenie, że jesteśmy na etapie, kiedy to niezwykle upowszechnia się zainteresowanie naturalnymi metodami leczenia. Pomimo tego, zainteresowanie owo ma nadal charakter stricte medyczny, to znaczy: działania i leki medycyny akademickiej próbuje się zastąpić środkami i kuracjami naturalnymi. Przez to można odnieść wrażenie, że MY – ludzie i ONA – Natura to dwa zupełnie odrębne twory. Tymczasem nawet najcudowniejszy lek naturalny nie zadziała, jeśli będziemy podejmowali działania niezgodne z tym, jak ukształtowała nas natura. Tak więc musimy sobie przypomnieć, że jesteśmy jej częścią, a ona stanowi część nas. Doskonałym sposobem na to jest funkcjonujący z powodzeniem od tysięcy lat system medyczny, działający przede wszystkim według zasad dziś określanych jako naturalne. Jego założenia są wciąż aktualne i możliwe do dopasowania w każdej kulturze i religii. Przyjrzyjmy się zatem bliżej starożytnej wiedzy jaką jest ajurweda.

Ajurweda jako system holistyczny

Ajurweda to starożytna wiedza indyjska. Jak podają źródła, termin ajurweda składa się z dwóch sanskryckich słów: ayus – życie, czy też: życie codzienne i veda – wiedza. Dosłownie jest to „sztuka dobrego życia” lub „wiedza życia”, wiedza o tym, jak żyć dobrze i zdrowo.¹ „Zgodnie ze swą definicją ajurweda jako wiedza lub nauka o życiu ma na celu:

• zachowanie zdrowia,

• uświadomienie pochodzenia życia”²,

• utrzymanie równowagi organizmu.

Ajurweda jest nauką wedyjską, wywodzącą się ze starożytnych ksiąg zwanych wedami, stanowiących najprawdopodobniej jeden z najstarszych zachowanych zapisów literatury. Datuje się je na około tysiąc-tysiąc pięćset lat przed naszą erą. Według tradycji ajurweda została przekazana mędrcom (sanskr. riszi – mędrzec), którzy następnie zapisali je w księgach – wedach. Jak czytamy u V. Lada:

Starożytni riszi, istoty świadome lub prorocy, odkryli prawdę przy pomocy praktyk i wskazań religijnych. Poprzez intensywną medytację manifestowali prawdę w swoim codziennym życiu.³
[System ajurwedy] rozwinął się z praktycznej, filozoficznej i religijnej iluminacji (oświecenia) riszich. To oświecenie było zakorzenione w ich rozumieniu tworzenia.⁴

Informacje zawarte w wedach dotyczyły wiedzy na temat życia człowieka i bogów. Znajdujemy tam traktaty na temat higieny, diagnozy i terapii.⁵

Ajurweda stanowi rozbudowany system leczniczy, jest holistyczną (kompletną) formą terapii.

Obejmuje wszelkie metody leczenia: od diety, ziołolecznictwa, ćwiczeń fizycznych i zaleceń dotyczących zdrowego stylu życia, po praktykę jogi i medytacji.⁶

Traktuje o uzdrawianiu ciała, ducha i umysłu. Posiada „długą, wielowarstwową i zróżnicowaną historię”.⁷ Przez wieki przekazywana ustnie, przetrwała do dziś i z ogromnym prawdopodobieństwem stwierdzić można, że będzie funkcjonować w dalszym ciągu. W Indiach stale leczy się według jej zasad większa część ludności.⁸ Świadczy to o wysokiej, nieprzemijającej wartości ajurwedy. Ajurweda „nieustannie się rozwija, co sprawia, że jest użyteczna dla wszystkich ludzi i w każdym okresie”.⁹