Ajurweda jako metoda wspomagania salutogenezy. Cz. IV. Aleksandra Mróz

Organizm człowieka w systemie ajurwedy traktuje się jako całość, a nie osobno jako umysł, jako ciało czy jako duszę. Ajurweda uwzględnia nasze wszystkie potrzeby – od dobrego samopoczucia fizycznego, aż po osiągnięcie wyższych stanów świadomości. Istotą tej uniwersalnej wiedzy o życiu jest pełne wyzdrowienie, a nie tymczasowa ulga.¹⁰ Nauka ta odnosi się do całej naszej natury. Wszystkie trzy elementy – ciało, umysł, dusza – są tak samo ważne dla naszego zdrowia i harmonii i jeśli w którymkolwiek występuje nierównowaga, objawia się to w postaci dolegliwości czy choroby. Przestrzeganie zasad ajurwedy umożliwia zachowanie i wzmacnianie zdrowia osobom pełnym sił witalnych, a także przywracanie je chorym. Uzdrawiająca siła ajurwedy tkwi w utrzymaniu harmonii w kwestii jedzenia, zachowania, rytmów biologicznych, środowiska i myśli. Wspólne oddziaływanie wymienionych elementów decyduje o naszym stanie psychofizycznym, czyli o naszym zdrowiu.

Ajurweda rozwijała się i nadal rozwija równolegle z ludzką cywilizacją. Istotne jest to, że stanowi ona filozofię nieortodoksyjną, dzięki czemu można ją było już w przeszłości włączyć jako element kultury Chin, Tybetu, Grecji czy krajów arabskich. Ajurweda mogła więc swobodnie się rozprzestrzeniać na całej Ziemi.¹¹ Zasady ajurwedy mają uniwersalne zastosowanie w codziennym życiu każdego człowieka. Są one przydatne dla wszystkich szukających harmonii, wewnętrznego spokoju i długowieczności.

Ajurweda traktuje zdrowie i chorobę w sposób szeroki i całościowy, z uwzględnieniem specyficznych cech osobowościowych i sytuacji społeczno-kulturowej każdego człowieka, może być stosowana wszędzie i w dowolnym czasie.¹²

Wskazówki tej ponadczasowej nauki mogą służyć człowiekowi przez całe życie.

Do prowadzenia życia aktywnego, pełnego szczęśliwości i sensu potrzebujemy sprawnego, zdrowego organizmu. Ajurweda zakłada, że każda jednostka ma naturalną zdolność do samoleczenia. Problem w tym, że z biegiem lat coraz bardziej tę zdolność tracimy. Zapominamy, że wszystko, czego potrzebujemy do uzdrowienia, znajduje się tak blisko – w nas samych. Ajurweda to nauka mająca uświadomić nam tę zdolność oraz dać wiedzę, jakimi technikami możemy przywracać czy też rozbudowywać umiejętność samoleczenia naszego organizmu.

Dzięki swojemu wyjątkowemu pojmowaniu indywidualnej konstytucji ajurweda daje każdemu człowiekowi w każdej kulturze wiedzę pozwalającą żyć w harmonii zarówno z naturą, jak i z wyższym Ja. Jej głębokie zrozumienie praw natury zapewnia wszystkim istotom optymalne zdrowie i możliwości rozwoju.¹³

Mogłoby się wydawać, że ajurweda jest metodą samodzielnego leczenia, jednak byłoby to błędne myślenie. Zgodnie z ajurwedą, gdy mamy do czynienia z chorobą lub ze zmiennością wymogów dotyczących zdrowia, nie możemy obejść się bez lekarzy. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że lekarz ajurwedyjski (sanskr. vaidya) jest w pewnej mierze nauczycielem i przewodnikiem. Jego zadaniem jest przede wszystkim pomoc w utrzymaniu równowagi ciała oraz wskazanie i leczenie ewentualnych powodów nierównowagi w przypadku choroby. W starożytności vaidya był wynagradzany tylko wówczas, gdy jego pacjent cieszył się dobrym zdrowiem. Osoby zdrowe systematycznie zasięgały rady swojego lekarza po to, aby zapobiec ewentualnym problemom. Pacjent podążał za wytycznymi, które informowały go o tym, co w jego wypadku będzie korzystne dla zachowania zdrowia. Jeśli podopieczny popadł w chorobę, oznaczało to, że lekarz zawiódł. Od tej chwili vaidya musiał leczyć swojego pacjenta bezpłatnie tak długo, aż ten wyzdrowiał.¹⁴