Profilaktyka i leczenie

Działania ajurwedyczne mają

cel zarówno profilaktyczny jak i terapeutyczny, gdyż ajurweda jest przede wszystkim wiedzą o zdrowiu, a dopiero na drugim miejscu sztuką leczenia.

Do metod leczniczych zaliczamy przede wszystkim zabiegi oczyszczania, które dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne. Służą one oczyszczaniu ciała z ama. Tego rodzaju porządki zapewniają przestrzeń, która pozwala na obudzenie naturalnych procesów zdrowienia organizmu. Do zabiegów zewnętrznych zaliczamy kuracje olejowe i kurację napotną.

Istnieje wiele rodzajów kuracji olejowych i wyróżniamy tu: nacieranie, plaster leczniczy, masaż w kierunku serca, masaż uciskowy, masaż stopami, polewanie, głaskanie, płukanie ust, lecznicze oddziaływanie na głowę, terapię oczu, terapię nosa, napełnianie uszu, pastę na głowę i kąpiele. Z kolei do zabiegów wewnętrznych zaliczamy wspomnianą już wcześniej pancha karmę. Choć w dosłownym tłumaczeniu oznacza ona „pięć działań, to„w rzeczywistości składa się ze złożonej serii kroków, dostosowanych do typu ciała”.

Dawniej zabieg pancha karmy był procesem bardzo inwazyjnym, na który składały się między innymi prowokowane wymioty. Dziś większość ośrodków wprowadza swoje modyfikacje, zwłaszcza że w sposobie jej przeprowadzania często zdarzały się niekorzystne przekształcenia. Przykładowo, kuracja pancha karmy w ośrodku ajurwedyjskim w Chopra Center (Kalifornia) składa się z następujących elementów:

•  natłuszczenie,
•  przeczyszczenie,
•  masaż olejem,
•  pocenie się,
•  lewatywa
•  oczyszczanie nosa.

Taką kurację można przeprowadzać we własnym zakresie, najlepiej trzy razy w roku. W przypadku osób chorych przeprowadzenie pancha karmy możliwe jest tylko na zalecenie oraz pod opieką wykwalifikowanego vaidyi.

Do ujawnienia choroby przyczynia się zadziwiająco wiele czynników – zmiany hormonalne, fizyczne i psychiczne stresy, dieta, brak ruchu i tym podobne.

Pokazuje to, że zdecydowanej większości chorób nie da się przypisać tylko i wyłącznie złej diecie oraz że nie da się ich wyleczyć jedynie za pomocą leków czy operacji. Ajurweda, jako metoda całościowa, nie skupia się na wybranych aspektach życia. Poza odżywianiem zajmuje się ona również pielęgnacją, oczyszczaniem, aktywnością fizyczną, zgodnością aktywności zawodowej i życiowej z charakterem człowieka, stylem życia, po rozwiązania chirurgiczne i leki sięgając w ostateczności.

Choroba jest czymś, co narasta w organizmie przez dłuższy czas. Można powiedzieć, że człowiek poprzez swoje zachowanie niejako zapracowuje sobie na chorobę. Im poważniejsza choroba, tym dłużej na nią pracujemy – „ziarna choroby zasiane są wcześnie”. Długotrwałe działanie stresu, brak odpoczynku, negatywne myślenie na temat siebie i swojego otoczenia, niewyrażanie złości, złe traktowanie swojego ciała, umysłu i duszy to droga, która prędzej czy później zaprowadzi do pełnoobjawowej choroby.

Każdy człowiek ponosi dużą odpowiedzialność za siebie samego. Niewiedza nie chroni niestety przed chorobą. Naszym obowiązkiem jest stosowanie się do praw natury, a tym samym do poznania instrukcji obsługi psychosomatycznej >>maszyny<< jaką jest ludzki organizm, którym to my sami kierujemy przez całe życie. Objawy zużycia zależą od stanu utrzymania organizmu, sposobu korzystania z niego lub jego nadużywania. Naszym obowiązkiem jest ponadto zdecydowana obrona i ochrona przed niezdrowym wyzyskiwaniem naszych sił fizycznych, umysłowych a także przed szkodliwymi wpływami środowiska naturalnego.

Diagnoza w ajurwedzie

Podstawą diagnozy jest przeprowadzenie z chorym rozmowy oraz jego uważna obserwacja. W niektórych przypadkach przydatne okazuje się również badanie palpacyjne. Celem badania jest ustalenie prakryti oraz zebranie niezbędnych informacji, które podaje wielki lekarz ajurwedyjski Charaka:

•  Która dosza jest w nierównowadze?
•  Która dhatu (tkanka ciała) jest w nierównowadze?
•  Jakie jest agni (ogień trawienny, metabolizm)?
•  Wiek
•  Siła
•  Czas/pora roku/otoczenie
•  Nawyki
•  Dieta
•  Umysł.

W procesie diagnozy przede wszystkim należy

ustalić priorytety w leczeniu, dzięki czemu można podjąć się usunięcia nawyku, który powoduje największe zaburzenia w organizmie. Dopiero po wykorzenieniu tego nawyku, możemy przejść do pracy nad następnym.

Chęć pozbycia się wszystkich dolegliwości na raz mogłaby przyczynić się do powstania nowego procesu chorobowego. Jak podkreśla Agnieszka Wielobób,

ocena stanu umysłu jest bardzo istotna w procesie leczenia, ponieważ musimy ocenić gotowość pacjenta do zastosowania określonych zaleceń (np. musimy wiedzieć, czy pacjent jest na tyle zdyscyplinowany i otwarty, by wykonać zalecane przez nas ćwiczenia, czy tylko można mu zapisać jakieś leki, zioła).