Medytacja – psychologia jogi w praktyce. Swami Ajaya

Medytacja – psychologia jogi w praktyce. Swami Ajaya

Prezentujemy fragment książki Swamiego Ajayi “Medytacja – psychologia jogi w praktyce”, objętej patronatem portalu Joga ABC. Autor jest znanym amerykańskim psychologiem i pasychoterapeutą oraz praktykującym joginem i mistrzem medytacji. Poniższy fragment przybliża wspólną ideę  różnych praktyk medytacji. Polecamy!

__________

Początkujący uczeń może odnieść wrażenie, że istnieje wiele różnych form medytacji. Słyszy o medytacji zen, medytacji transcendentalnej i innych jej odmianach. Dowiaduje się, że o ile buddyjski mnich zen siedzi w ciszy z częściowo otwartymi oczami, wpatrując się w pustą ścianę, o tyle medytujący jogin siedzi z zamkniętymi oczami, skupiając się na określonym słowie, myśli lub obrazie. Te powierzchowne różnice w zachowaniu mogą budzić u początkującego ucznia zmieszanie lub brak pewności: czy istnieje jedna praktyka medytacji, czy też może jest ich wiele? W istocie na najgłębszym poziomie wszystkie rodzaje medytacji opierają się na tym samym procesie skupiania umysłu na określonej myśli lub konkretnym przedmiocie; co więcej wszystkie formy medytacji wywodzą się ze wspólnego, historycznego źródła.

W sanskrycie medytację określa się słowem dhjana. Zaczynając od Indii i śledząc rozwój tego terminu oraz jego użycia w różnych kulturach, możemy prześledzić w jaki sposób, z historycznego punktu widzenia, rozpowszechniała się medytacja. Kiedy medytacja pojawiła się w Chinach, których mieszkańcy używali wyrazów jednosylabowych, termin zmienił nazwę na chan. Później, kiedy praktyka ta dotarła do Japonii, dalsze zniekształcenie wymowy doprowadziło do zmiany tego słowa na zen. Można prześledzić bezpośredni rodowód od oryginalnej praktyki medytacji nauczanej w Indiach do mogącej sprawiać wrażenie zupełnie innej techniki – medytacji Zen. Dawno temu szkoły medytacji przeniknęły z Kaszmiru do Tybetu, a następnie do Chin i Japonii, zawędrowały również z Indii na Cejlon, i do południowowschodniej Azji. Poznawszy różne style medytacji, dojdziemy do wniosku, że leżąca u ich podstaw filozofia jest taka sama. System sankhji, który uważa się za najstarszy system filozoficzny na świecie, stanowi punkt wyjścia dla psychologii jogi.

Różne formy medytacji praktykowane są we wszystkich największych tradycjach religijnych na świecie. Praktyka medytacji jest jednak przeważnie ograniczona do grona poważniejszych i bardziej zaawansowanych adeptów danej wiary i nie naucza się jej ogółu wyznawców. Tacy zaawansowani uczniowie, nazywani czasami „mistykami”, są tymi, którzy poznają najgłębiej nauki danej wiary. Praktyki medytacyjne nie są ukrywane w sekrecie, ale są udostępniane tym, którzy gotowi są czerpać z nich korzyści. Ponieważ jednak większości ludzi brak jest dostatecznej dyscypliny, oddania lub introspekcji niezbędnych do systematycznego przestrzegania procedur medytacyjnych, głębsze medytacyjne aspekty wiary pozostają dla nich nieznane i poznają oni jedynie bardziej powierzchowne, zewnętrzne jej elementy.

Medytacja jest oczywiście praktykowana również w tradycji chrześcijańskiej. Istnieje długa i dobrze udokumentowana historia mistyków, którzy dokładnie opisali swoje medytacyjne przeżycia. W miarę świeczczenia zachodniej kultury, tradycje te zniknęły z religii chrześcijańskiej, chociaż wciąż jest wielu chrześcijańskich mnichów, którzy kontynuują tradycję medytacji.

Fakt, że medytacja była powiązana z różnymi duchowymi tradycjami niekoniecznie musi oznaczać, że jej praktyka wymaga podążania za dogmatami określonej religii. Medytacja jest uniwersalną, doświadczalną nauką służącą rozwojowi świadomości i była praktykowana przez religijnych przywódców. Konkretna zewnętrzna forma, jaką przyjmuje w ramach danej tradycji duchowej, odzwierciedla wierzenia i rytuały tej tradycji. Nie należy jednak utożsamiać medytacji z samą religią. O ile może ona pogłębić czyjeś rozumienie wiary, o tyle może również być praktykowana bez odniesienia do jakiejkolwiek religii.

Każda z wielu form medytacji, czy to związana z określonymi przekonaniami religijnymi czy też nie, przeobraża stan umysłowy, zmieniając poczucie chaosu, zmieszania i braku harmonii w poczucie równowagi i radości. W celu zrozumienia, jak zachodzi ten proces, najpierw należy zrozumieć działanie zwykłego umysłu. Wówczas zrozumiecie, dlaczego medytacja jest uniwersalną metodą przeobrażania zwykłego umysłu, mającą na celu doświadczanie niewzruszonej harmonii i spokoju.