Ajurweda i joga. Agnieszka Wielobób

Agnieszka Wielobób

Ze względu na swoją uniwersalność (wszechstronność w zastosowaniu), ajurweda nazywana jest „matką medycyny.” Ponieważ korzeniami sięga Wed (starożytnych tekstów indyjskich) a dokładniej jednej z ich części – Atharvavedy – jej wiek datuje się na około 5 tysięcy lat. Sanskrycki termin ajur  znaczy życie, natomiast veda – wiedza/ nauka. Tłumaczy się go jako wiedzę bądź naukę o życiu człowieka. Ajurweda jest doskonałym systemem leczniczym, którego celem jest przede wszystkim zapobieganie, a nie leczenie. Oferuje inne podejście do człowieka niż medycyna współczesna. Ponieważ, wg ajurwedy, człowiek jest cząstką wszechświata i jest z nim nierozerwalnie złączony, przy diagnozie bierze się pod uwagę wszystko to, co nas otacza: warunki zewnętrzne, środowisko w którym żyjemy, a także pory roku czy dnia, nasze myśli i emocje oraz stan fizyczny. Właśnie wszystko to sprawia, że jesteśmy tym kim jesteśmy, więc jakżeby można pominąć tak istotne informacje przekazywane przez naturę? Głównym celem ajurwedy jest utrzymanie równowagi między trzema energiami – vata, pita, kapha, obecnymi we wszystkich żyjących formach we wszechświecie, po to by zachować zdrowie i harmonię na każdym poziomie życia.

Sposób w jaki ajurweda postrzega nasze ciało stanowi klucz do harmonii i równowagi. Trzy subtelne energie – dosze – (vata, pita, kapha), będące przejawem 5 elementów, są podstawą do zrozumienia naszej indywidualności. Kontrolują wszystko, co nas otacza, jak również wszelkie funkcje naszego ciała i umysłu. Vata – energia ruchu, pita – energia transformacji oraz kapha – energia spójności, tworzą w ludzkim ciele unikalną mieszankę właściwości, pozostając cały czas w dynamicznej równowadze. Już podczas poczęcia, zostają ustalone proporcje owych zasad w naszym ciele, które determinują nie tylko kolor włosów i oczu, ogólną budowę ciała, ale również nasze upodobania, tendencje oraz metabolizm ciała. Jest to prakriti (sanskr. natura). Ponieważ dosze są przejawem 5 elementów, a każdy z 5 elementów posiada charakterystyczne dla siebie cechy/ właściwości, dlatego każda z dosz posiada kombinację tych właściwości w zależności od elementów, z którymi jest związana. Przykładowo: vata jest kombinacją elementu powietrza i przestrzeni dlatego właściwości dla niej charakterystyczne to zimny, suchy, lekki oraz nieregularny i szybki. Pita jest połączeniem elementu wody oraz ognia, dlatego właściwości opisujące ją to gorący, tłusty, lekki, przenikający, natomiast energia kapha jest połączeniem elementów wody oraz ziemi, o właściwościach zimny, tłusty, ciężki, stabilny, powolny, regularny. Znajomość naszego prakriti oraz naszego naturalnego rozkładu właściwości pozwala nie tylko zrozumieć nas samych, ale również dobrać odpowiednią terapię czy praktykę pozwalającą na utrzymanie ich na odpowiednim poziomie.

Ajurweda jest sposobem na życie, systemem pokazującym jak w prosty sposób zadbać o swoje zdrowie. Jej założeniem jest zachowanie zdrowia i utrzymanie go na dobrym poziomie, a nie leczenie chorób. W diagnozie i terapii nie skupiamy się na chorobie, a na człowieku, który jej doświadcza. Ajurweda oferuje różne sposoby dbanie o zdrowie: masaże, dieta, zioła, terapie oczyszczające, aktywność fizyczna, np. pozycje jogi. Joga i ajurweda są ze sobą blisko spokrewnione, wywodzą się z najstarszej indyjskiej filozofii – sankhji. Mają natomiast różne cele: joga- praca nad uspokojeniem umysłu, a ajurweda – praca nad zdrowiem i harmonią organizmu. Joga i ajurweda wzajemnie się uzupełniają i mają punkty zbieżne. Nieocenioną siłą ajurwedy jest jej bogactwo wiedzy z zakresu diagnostyki, różnych koncepcji terapeutycznych/ leczniczych. Ojciec współczesnej jogi, T. Krishnamacharya będący świetnym znawcą ajurwedy, doskonale przełożył  język ajurwedy na język jogi, przyczyniając się do stworzenia terapii jogą. Zajmując się jogą nie sposób nie spotkać się z założeniami ajurwedy, podobnie stosując zasady ajurwedy w życiu codziennym nie sposób nie słyszeć o doskonałych właściwościach jogi:)

– –

Agnieszka Wielobób jest nauczycielką w Pracowni Jogi Macieja Wieloboba w Krakowie, prowadzi bloga pt. Ajurweda w kuchni.