Korzyści z medytacji dla kobiet w ciąży.
Praktyki medytacyjne proponowane do praktyki dla kobiety w ciąży. – Olga Paskins

Wprowadzenie

Czas ciąży to bardzo unikalny i wyjątkowy czas w życiu każdej kobiety. Jest to doświadczenie bardzo
instynktowne a jednocześnie duchowe. Bogini Bhuwaneśwari, jedna z Mahawidjas, uważana z matkę
bogiń, właśnie podczas ciąży przekazuje kobiecie w ciąży mądrość, bezinteresowność, dobroczynność
oraz bezwzględna miłość Jedna z wielkich mocy (siddhi) Bhuwaneśwari to ekspansywność, tworzenie
przestrzeni i „pojemności” na przyjście na świat dziecka1. Brzmi cudownie i ma to sens, prawda?
Niestety w życiu codziennym w dwudziestym pierwszym wieku, powyższe stwierdzenia są mocno
zakwestionowane. Z braku czasu, z braku energii, z braku przestrzeni w umyśle (z ang headspace), z
presji od otoczenia i różnych systemów, kobiety w ciąży szukają rozwiązania i wparcia na ten ciągły
wyścig o nie wiadomo co. I właśnie wtedy często zwracają się do jogi, a w tym, medytacji, która często
po raz pierwszy odkrywają właśnie w tym wyjątkowym dla siebie okresie życia.

Czym jest medytacja?

Medytacja to proste słowo które odnosi się wielu różnych praktyk i metod ćwiczenia naszego
umysłu. Wiele technik medytacyjnych było praktykowane w czasach antycznych jako cześć
niektórych tradycji religijnych i wierzeń (np. w jodze, w buddyzmie, hinduizmie), a obecnie jest to
również uznawana część praktyk psychoterapeutycznych2. Ogólnie coś co istnieje od wielu tysięcy
lat, tak naprawdę dopiero teraz zostaje potwierdzane naukowo z czym również wiąże się wzrost
zainteresowania tematem na zachodzie. Poza celem relaksacji i uspokojenia umysłu, medytacja
jest również używana w celu leczenia lub wsparcia pewnych schorzeń psychicznych oraz
fizycznych.

Czy medytacja jest korzystna dla kobiet w ciąży?

Jak wspomniałam powyżej, medytacja może być używana w różnych celach. W przypadku kobiet w
ciąży które przechodzą właśnie przez ten wyjątkowy i często trudny czas, medytacja pozwala na
osiągniecie relaksu, uspokojenie się, polaczenie się ze zmieniającym się ciałem oraz z dzieckiem,
zmniejszenie napięcia, zmianę nastawienia, chwile odpoczynku od codziennych zmartwień i zadań3.
Kobiety w ciąży często doświadczają karuzeli uczuc4: raz się bardzo cieszą a chwile później są
zmartwione lub przestraszone. Medytacja może dać chwile odetchnienia oraz wsparcie duchowe,
którego tak bardzo potrzebują. Pewne techniki medytacyjne, np. takie uwzględnione w metodach
hypnobirthing (ale nie tylko!), przygotowują tez nowa mamę na poród poprzez wyćwiczenie ścieżki do
relaksacji oraz samoświadomości, które są niezbędne w tak ważnym wydarzeniu.

Na co warto uważać podczas medytacji dla kobiety w ciąży?

Pomimo tego, ze medytacja się bardzo korzystna dla większości kobiet w ciąży, ważne jest pamiętać
ze w niektórych rzadkich przypadkach, może jednak pogorszyć lub spowodować pewne schorzenia lub
stany psychiczne. Jeżeli kobieta cierpi na jakiekolwiek choroby psychiczne, np. depresje, warto jest by
konsultowała się z lekarzem na temat medytacji5. Ważne jest również to żeby kobieta była w wygodnej
i bezpiecznej pozycji dla siebie podczas medytacji. Na przykład siedzenie przez dłuższy czas ze
skrzyżowanymi nogami na twardej powierzchni może spowodować bol krzyża i stawów, oraz
spowodować nadmierne rozciągniecie się przez obecna relaksyne. Warto wiec brać pod uwagę
długość trwania techniki i wspieranie kobiety przez proponowanie wygodnych pozycji, za pomocą
podpórek, krzeseł oraz kocyków.

Przykłady praktyk medytacyjnych dla kobiety w ciąży

Jest wiele technik medytacji, ale jest kilka takich które szczególnie mogą wesprzeć oczekująca mamę.
Kilka, według mnie, najważniejszych oraz najprzystępniejszych przykładów podaje poniżej.

Praktyka 1 – Głęboka relaksacja w savasanie:

W tej praktyce, kładziemy się wygodnie (na plecach, lub na jednym boku) i całkowicie oddajemy ciało
podłodze i grawitacji. W tym samym czasie, oddychamy normalnie i nie skupiamy się na oddechu. Nie
skupiamy się na swoich myślach lub odczuciach, nie oceniamy ich ani tez nie nazywamy. Po prostu je
zauważamy i pozwalamy im przejść dalej lub minac6. Tutaj można tez użyć metody wizualizacji. Każde
odczucie, myśl, emocja, zauważamy jako banke mydlana, dotykamy lekko piórkiem aż pęknie lub
zmieni kierunek i poleci dalej. Takie ćwiczenie można kontynuować przez kilka minut lub nawet poł
godziny.

Praktyka 2 – Koncentracja wzrokowa, tzw. trataka

Jedna z najbardziej popularnych metod trataki jest wpatrywanie się w świece. Aczkolwiek można użyć
innego przedmiotu. Metoda polega na tym ze wpatrujemy się w przedmiot dopóki oczy zaczną łzawic.
Wtedy zamykamy oczy, zapamiętując i widząc przed nami ten sam widok, z pełną koncentracja. Zaleca
się zamkniecie oczu przed oraz po ukończeniu praktyki7. Jedna z moich ulubionych praktyk trataka jest
metoda: The Heart of the Rose z książki ‘The Monk Who Sold His Ferrari’. Praktyki koncentracji
wzrokowej mogą być rozwinięte do ćwiczeń z koncentracja kreatywna i projektywna.

Praktyka 3 – Medytacja miłującej dobroci (Metta meditation)

Praktyka medytacji miłującej dobroci ma na celu kultywacje przyjaznego nastawienia i życzliwości w
stosunku do siebie oraz innych osób. To takie wysłanie prosto z serca, pozytywnych życzeń. Zaczyna
się praktykę od wysyłania dobrych życzeń sobie, co jest pomocnym narzędziem dla oczekujących mam,
które często jeszcze pracują i zajmują się domem, i nie maja czasu o sobie pomyśleć. Jest to czas kiedy
mogą się sobą zająć, docenić siebie i utulic8. Po tym etapie, są jeszcze 4 fazy: wobec osoby bliskiej,
wobec osoby neutralnej, wobec wroga, wobec wszystkich istot. Pomimo samej siebie, kobieta w ciąży
może przesłać dobre życzenia swojemu nienarodzonemu jeszcze dziecku oraz rodzinie i znajomym.
Rezultatem tej medytacji jest pozbycie się niepokoju, i poczucie bezwzględnej życzliwości w stosunku
do wszystkich.

Praktyka 4 – Medytacja uważności (mindfulness)

Mindfulness to bardzo popularne słowo, i nie bez powodu. Zaproponowanie kobiecie w ciąży
wygodnej pozycji siedzącej, np. na krześle lub poduszce, i zachęcenie do ‘wsłuchania się’ w swoje ciało
i umysł, pozwoli skupić się na rzeczach ważnych dla niej9. Dodatkowo, może to być jedyne 5 minut w
których ta kobieta ma okazje rzeczywiście zauważyć co się dzieje w jej głowie i w ciele. Jedna z często
wykorzystywanych technik to tzw. skan ciała, kiedy krok po kroku obserwuje się co się dzieje w ciele,
i zauważa miejsca spięcia lub innych odczuć. Ćwiczenia medytacyjne tego rodzaju to nie tylko
ćwiczenia na macie lub dedykowanej poduszce. Mindfulness to technika która może być zaaplikowana
w różnych momentach dnia, np. podczas mycia zębów lub zmywania naczyń. Zwracanie uwagi na
każdy malutki krok danego zadania lub procesu, skupia uwagę oczekującej mamy i uspokaja jej umysł,
choćby nawet na chwile.

Praktyka 5 – Medytacja oddechów oczyszczających

Jest to rodzaj pranajamy, ale wydaje mi się ze warto ja tutaj uwzględnić. Technika ta jest wykonywana
na siedząco lub na stojąco. Wygląda ona tak:

Wdech nosem, krótkie zatrzymanie oddechu, wydech nosem x 5

Wdech nosem, krótkie zatrzymanie oddechu, wydech ustami (zwężone usta lub dziubek) x 5

Wdech nosem, krótkie zatrzymanie oddechu, wydech nosem x 5

Wdech ustami, krótkie zatrzymanie oddechu, wydech ustami (zwężone usta lub dziubek) x5

Jest to praktyka proponowana rano ponieważ pozwala oczyścić umysł na resztę dnia oraz daje energiezmęczonej (i często niewyspanej!) kobiecie w ciąży.

Praktyka 6 – Projekcyjna medytacja oddechu

Ta metoda medytacji polega na tym ze z każdym oddechem, świadomość jest wysyłana w obszary w
ciele. W tym może to być skierowane w obolałe części ciała ale tez dziecko w brzuszku mamy.
Ogólnodostępna metoda, prowadzi medytująca osobę przez projekcje od stop aż do głowy i pozwala
na uważne zauważenie co się w danej części ciała dzieje. Tymczasem, pozwala ono również na
stopniowa relaksacje całego ciała.

Praktyka 7 – Introspekcja

Introspekcja jest metoda medytacyjna o której nie słyszy się aż tak wiele jak o niektórych innych
metodach. Pobudza ona ciekawość o sobie, kreatywność i szukanie odpowiedzi. To reakcja na te
pytania jest często bardziej interesująca niż sama odpowiedz, ale nie chodzi tutaj o ocenianie siebie
lub tez obwinianie. Jest to metoda która przede wszystkim dla kobiet w ciąży pomaga im zrozumieć
siebie, swoje leki lub inne odczucia. W świecie tak zabieganym i pełnym ogólnodostępnych informacji
(nie zawsze pomocnych ani poprawnych), również dla kobiet w ciąży ta metoda pozwala na
zatrzymanie się i ‘porozmawianie’ ze sobą na ważne tematy, które mogą kobietę zamartwiać lub
dręczyć.

Podsumowanie

Medytacja jest naprawdę prawie dla każdego, pomimo tego ze początki mogą być trudne i
niewygodne. Technik jest tak wiele do wyboru, ze każdy, nawet kobieta w ciąży znajdzie cos dla siebie.
Medytacja potrafi wesprzeć kobietę w ciąży w tym wyjątkowym czasie. Jeżeli jest możliwość
praktykowania pod okiem wykwalifikowanego nauczyciela medytacji, to tym lepiej dla kobiety która
może posilić dodatkowym wsparciem. Jednak w obecnym świecie, dostęp w internecie oraz w
książkach do różnych medytacji jest bardzo poszerzony, wiec nawet osoby które nie maja czasu
wstąpić na zajęcia mogą na to sposób znaleźć. Ostatnia rzeczą która pragnę tutaj podkreślić jest to ze
warto praktykować medytacje często ale po trochu. Nawet zabieganej kobiecie w ciąży latwiej będzie
znaleźć 5min codziennie na efektywna praktykę, niż na 1 godzinę tygodniowo, a skutki
prawdopodobnie będą dużo lepsze, a nawyk automatycznie skonstruowany do przylosciowego
wsparcia lub tez do rozbudowania, np. w przygotowaniu na poród.

Bibliografia:

„Yoni Shakti” Uma Dinsmore-Tuli (strona 329-331)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Medytacja

https://www.healthline.com/health/pregnancy/meditation-benefits

https://www.whattoexpect.com/pregnancy-and-meditation.aspx

https://www.whattoexpect.com/pregnancy-and-meditation.aspx

„Joga w ciazy i pologu” Ola Uruszczak, Agnieszka Wielobob, Maciej Wielobob (strona 128)

„Joga w ciazy i pologu” Ola Uruszczak, Agnieszka Wielobob, Maciej Wielobob (strona 129)

https://ola-uruszczak.pl/jak-pokochac-siebie-medytacja-milujacej-dobroci/

https://mindfulness-warszawa.pl/jak-mindfulness-pomaga-kobietom-w-ciazy-przezwyciezacstres/

Joga w ciazy i pologu” Ola Uruszczak, Agnieszka Wielobob, Maciej Wielobob (strona 131)