Uważne jedzenie. Joanna Nogaj

fot. Magda Jacewicz

Zdarza Ci się nie zjeść śniadania, a co najwyżej po drodze do pracy, w pośpiechu wypić kawę z papierowego kubka? W ciągu dnia jesz coś szybko stukając jednym palcem w klawiaturę a wieczorem, zamiast w spokoju delektować się posiłkiem, bezmyślnie pochłaniasz kolację przy okazji oglądając wiadomości w telewizji?

Nie tylko to, co zjadasz, ale też sposób, w jaki się odżywiasz może wpływać na Twoje zdrowie i samopoczucie. Wiele badań wykazuje, że uważne i powolniejsze jedzenie może przyczynić się do spadku wagi, dodać energii i radości z życia. Warto spróbować poznać bliżej tę metodę.

Uważne jedzenie (Mindful Eating) to nic innego jak świadome jedzenie w skupieniu, celebracja spożywanego posiłku. Nie jest to dieta, ale inne podejście do odżywiania. Koncepcja uważnego jedzenia wywodzi się z buddyzmu i jest częścią praktyki mindfulness – zwanej po polsku uważnością. Mindfulness to metoda wykorzystywana obecnie w psychologii do redukcji stresu, zwiększenia koncentracji, dobrego samopoczucia oraz do poprawy i profilaktyki zdrowia w wielu chorobach psychosomatycznych.

Uważne jedzenie może być taką samą praktyką uważności jak joga czy medytacja.

W jodze skupiamy swoją uwagę na ciele, ruchach, przestrzeni, oddechu; jesteśmy w pełni zaangażowani w tę czynność. Świadome, całkowite zaangażowanie oraz uważność ciała i umysłu jest też podstawą mindful eating: zauważamy, co jemy, jak jemy, jak to pachnie, smakuje, jak odczuwa to nasze ciało i umysł.

Uważne jedzenie pozwala nam skupić się na tym, co tu i teraz, pozwala delektować się smakiem. Dzięki niemu możemy też zauważyć nasze emocje, myśli czy przekonania związane z jedzeniem i jeśli są to myśli czy emocje, które nam nie służą, możemy je zmienić.

Uważne jedzenie pozwala nam zauważyć sygnały płynące z ciała, uczucie głodu i sytości, dzięki niemu możemy nauczyć się słuchać naszego ciała i karmić je tym, co mu służy i wtedy, kiedy tego potrzebuje.

Uważne jedzenie jest też metodą terapeutyczną – pomaga osobom z nadwagą, jedzącym emocjonalnie, kompulsywnie czy nałogowo oraz tym będącym ciągle na diecie, chudnących i tyjących na zmianę. Dzięki uważnemu jedzeniu można zmienić swój stosunek do odżywiania, nauczyć się radzić sobie z emocjami w inny, bardziej konstruktywny sposób, lepiej poznać siebie i zmienić swoje nawyki.

Idąc dalej, uważne jedzenie może być elementem świadomego stylu życia, w zgodzie z sobą, innymi, nasza całą planetą. Jest to podejście bardzo ekologiczne. Uważne jedzenie pozwala nam zastanowić się nad pochodzeniem tego, co jemy, uszanować pracę ludzi, dzięki którym posiłek, który spożywamy trafił na nasz stół. Możesz pomyśleć o drzewie, które wydało spożywane przez ciebie owoce, zastanowić się, w jakich warunkach przebywała kura, która złożyła jajka, z których właśnie przyrządzasz jajecznicę. Może poczujesz wdzięczność, a może współczucie, szacunek? Uważne jedzenie, w takim szerszym kontekście, może być bardzo rozwijające.

Podstawowe zasady uważnego jedzenia jesteś w stanie wprowadzić w swoje życie już od dziś. Na początek możesz stosować je choćby do jednego posiłku dziennie. Oto one:

Usiądź i jedz wolniej

Usiądź spokojnie do posiłku, nie jedz na stojąco, a tym bardziej w biegu. Zauważ to, co masz na talerzu: kolory, kształty. Jedz powoli, uważnie gryząc każdy kęs. Przeżuwając jedzenie dłużej niż zazwyczaj ułatwiamy jego trawienie. Dzięki temu łatwiej zauważysz moment, w którym się nasycisz.

Celebruj posiłek w ciszy i spokoju

Jedzenie w ciszy pozwala bardziej skupić się na posiłku, wyłącz telefon, telewizor, radio, komputer, niech nic Ci nie przeszkadza, jesteś tylko ty i spożywany posiłek.

Zauważ myśli i emocje

Starając się skupić tylko na jedzeniu, zauważysz zapewne, jak twój umysł zaczyna błądzić: pojawią się myśli: obrazy, skojarzenia, wspomnienia. Może zaczniesz coś planować, albo rozgryzać w głowie nurtujący cię problem. Może w związku z tym pojawią się jakieś emocje: smutek, złość, lęk? Spokojnie zauważ to, co się pojawia i łagodnie wróć do skupiania całej swojej uwagi na jedzeniu i akcie jego spożywania.

Delektuj się i smakuj

Uważne jedzenie pozwala dostrzec, czy też odkryć na nowo, całe spektrum smaków, zapachów i innych wyrażeń płynących z pożywienia. Poczuj słodycz wanilii czy ostry smak pieprzu. Zauważ miękkość ugotowanych warzyw, czy chrupkość tych surowych. Poczuj soczystość owoców czy suchość kokosowych wiórków. Dotykaj, smakuj, czuj wszystkimi zmysłami.

Uważne jedzenie można też praktykować w formie ćwiczeń medytacyjnych, badać dzięki niemu emocje i skojarzenia, jakie ono powoduje, rozwijać spokój i koncentrację, ale o tym napiszę dla Was w kolejnych artykułach.