Joga nidra. Cz. III. Dorota Rożko

WSKAZÓWKI DO PRAKTYKI JOGA NIDRA I JEJ STRUKTURA

 

PRZYGOTOWANIE DO PRAKTYKI

 

Praktyka joga nidra zajmuje zwykle od 20 do 40 minut. W zależności od celu jej przyświecającego różne aspekty bywają bardziej podkreślane lub dołącza się do praktyki specjalne techniki.

 

MIEJSCE, POZYCJA CIAŁA

Wybierz ciche, czyste miejsce. Zamknij drzwi i okna, by uniknąć przeciągu i hałasu. Miejsce nie powinno być ani gorące, ani zimne.

Załóż lekkie, luźne ubranie, które nie będzie w żaden sposób powodować dyskomfortu.

Ułóż ciało w śavasanie, która minimalizuje bodźce dotykowe m.in. przez eliminację kontaktu między kończynami. Wnętrza dłoni skieruj ku sufitowi tak, by niezwykle wrażliwe opuszki palców nie odbierały żadnych bodźców. Zamknij oczy, by „uspokoić” zmysł wzroku.

Minimalizujesz zatem wyjściowo bodźce zmysłowe tak, byś mógł w pełni odbierać instrukcje. I oto wszystko, co należy robić – słuchać i mentalnie podążać za instrukcjami.

 

ETAPY PRAKTYKI

 

RELAKSACJA

Kolejnym etapem jest relaksacja, która najczęściej wykorzystuje praktykę ANTAR MOUNA, celowo zwracającą uwagę na bodźce zmysłowe (wyjściowo już ograniczone), tak by umysł przyzwyczaił się do nich na tyle, by przestał na nie zwracać uwagę. Przykładem jest skupienie się na dżwiękach, przechodzenie od jednego do drugiego, szukanie coraz dalszych i coraz bliższych bądź też skupianie się na ciele i jego kontakcie z matą, podłogą, ubraniem.

SANKALPA

Sankalpa to kluczowy element praktyki joga nidra. Sanskryckie słowo można przetłumaczyć jako postanowienie bądź intencję. Sankalpa może być sposobem na wprowadzenie pozytywnych zmian na poziomie charakterologicznym, pomóc w zmianie zachowań i w terapii konkretnych zaburzeń, schorzeń. Ma formę krótkiego stwierdzenia, które wywiera wpływ na podświadomość wtedy, gdy jest ona najbardziej podatna na autosugestie w czasie praktyki joga nidra. Formułowana jest podczas drugiego etapu – po relaksacji, kiedy umysł jest już cichy i spokojny.

Akt ten porównywany jest do zasiewania ziarna na płodnej glebie, którą stanowi znajdujący się w stanie relaksacji umysł. Należy wybrać sankalpę, która jest zgodna z naszymi autentycznymi potrzebami i w którą głęboko wierzymy. Powinna być precyzyjna i mieć formę pozytywnego stwierdzenia.

Oto kilka przykładów:

Obudzę swój duchowy potencjał.

Będę pozytywną siłą i motywacją dla innych i dla siebie.

Stanę się bardziej świadoma/-y.

Będę w pełni zdrowa/-y, itp.

Wybierz sankalpę bez pośpiechu i pracuj z nią przez jakiś czas – tak by owo ziarno miało szansę wyrosnąć.

W strukturze całej praktyki sankalpa pojawia się dwukrotnie – na początku i na końcu. Jej pojawienie się na początku jest niczym zasiewanie ziarna, a na końcu – niczym podlewanie tego ziarna.

ROTACJA ŚWIADOMOŚCI

Prowadzona jest w zgodzie z koncepcją opisanego w poprzedniej części cyklu motor homonuculus. Nauczyciel przeprowadzi Cię przez poszczególne części ciała, a Ty musisz jedynie pozostać świadomy, słuchać jego/jej głosu i podążać za instrukcjami. Wędrując z jednej części do drugiej, nie musisz się w specjalny sposób koncentrować ani wykonywać żadnych ruchów. Kiedy słyszysz nazwę danej części, pomyśl o niej, powtórz jej nazwę w myśli i podążaj dalej.

Rotacja świadomości jest usystematyzowana i zawsze przebiega w ten sam sposób:

• prawa strona: od kciuka prawej dłoni do małego palca prawej stopy,
• lewa strona: od kciuka lewej dłoni do małego palca lewej stopy,
• tył ciała: od pięt do tyłu głowy,
• przód ciał: od czubka głowy do grzbietów stóp.

ŚWIADOMOMY ODDECH

Po wędrówce świadomości po różnych częściach ciała kieruje się ją na oddech. Celem nie będzie tu oddychanie w żaden specjalny sposób, a jedynie obserwowanie go. Mozesz zostać poinstruowany przez nauczyciela, by obserwować oddech i sensacje, jakie wywołuje w nozdrzach, gardle, klatce piersiowej czy brzuchu. Możesz też być poproszony o liczenie oddechów, co zwykle pomaga w osiagnięciu stanu głębszego relaksu. Etap ten ma przygotować do pratyahary, będącej częścią dalszych etapów praktyki joga nidra.

ODCZUCIA I UCZUCIA

W tej części wymienia się różne odczucia i emocje, które będziesz się starał/-a sobie przypomnieć, obudzić, a następnie doświadczyć ich i je usunąć. Zazwyczaj używa się par odczuć opozycyjnych, tj. ciepło-zimno, ciężkość-lekkość, ból-przyjemność, smutek-radość, nienawiść-miłość. Takie zestawienie uczuć harmonizuje półkule mózgowe i nasze podstawowe żądze, instynkty. Może pełnić rolę podobną do katharsis i pomóc w uwolnieniu się od negatywnego wpływu wydarzeń z przeszłości.

WIZUALIZACJA

W ostatniej części praktyki postarasz się wizualizować obrazy opisywane przez nauczyciela. Używa się takich obrazów, które mają uniwersalne znaczenie i symbolikę, by silnie odziaływały zarówno na świadomość, podświadomość, jak i nieświadomość. Praktyka wizualizacji ma rozwinąć samoświadomość, odprężyć umysł i prowadzić do praktyki dharany. Wraz z rosnącym doświadczeniem w praktyce joga nidra, na etapie wizualizacji można posunąć się krok dalej w dhyanie. Wówczas mamy do czynienia z doświadczeniem wizualizowanego obiektu w nieświadomości, zanikaniem granic między świadomością a nieświadomością .

ETAP KOŃCOWY

Praktykę wizualizacji kończy się obrazem przywodzącym uczucie spokoju i harmonii, które czyni nieświadomość i podświadomość niezwykle podatnymi na pozytywne sugestie. Powrócisz zatem do swej SANKALPY. Następnie stopniowo, poprzez świadomość oddechu i świadomość ciała, powrócisz do tego, co tu i teraz.

 

W następnej części przyjrzymy się bliżej etapowi ODCZUCIA/UCZUCIA.

 

Artykuł inspirowany kursem nauczycielskim JOGA NIDRA z Regeeshem Vattakandy i książką Swamiego Satyanandy Saraswati Yoga Nidra.