Rodzaje oddechu w jodze. Agnieszka Kajda

Pamiętam swoje pierwsze zajęcia jogi… jakież było moje zdziwienie kiedy okazało się, że to co wydawało mi się wtedy najtrudniejsze, cytując klasyka 😉 „… wyginam ciało śmiało…”, było niczym w porównaniu z kontrolowaniem oddechu.

Jogini odkryli wartość świadomego oddechu, który wpływa korzystnie na ciało i umysł. Oddech jest niewidzialną nicią łącząca te dwa współistniejące światy. Jak twierdzą, jeśli potrafimy zapanować nad naszym oddechem, możemy kontrolować każdy aspekt naszego życia.

“Oddech to podróż powietrza do płuc, i z płuc na zewnątrz ciała – jest ruchem, jedną z podstawowych czynności życiowych.” Czyż jest coś prostszego? A jednak nie! Niewielu z nas prawidłowo oddycha. Niemowlęta i małe dzieci oddychają poprawnie. Ale z wiekiem, większość ludzi traci tę zdolność. Oddech bywa płytki, szybki, nieregularny, odbywający się głównie w górnej części klatki piersiowej. W niewielkim stopniu wykorzystuje się możliwości całej klatki, płuc, nie wspominając już o jamie brzusznej.

Błędy w oddychaniu owocują nie tylko chronicznym napięciem ciała, ale także problemami z układem krążenia, układem nerwowym, co w konsekwencji może doprowadzić do poważnych dysfunkcji organizmu.

W jodze wyróżnia się kilka rodzaj oddychania :

• oddech piersiowy
• oddech paradoksalny
• oddech brzuszny
• oddech przeponowy
• oddech całkowity

Oddech piersiowy – aby poczuć na czym polega , można wykonać proste ćwiczenie. W pozycji stojącej, kłądziemy jedną dłoń na mostku, a drugą na brzuchu. Bierzemy głęboki wdech. Obserwujemy jak dłoń na mostku unosi się do góry, dłoń na jamie brzusznej jest stabilna. Taki sposób oddychania pozwoli nam wzmocnić ciało w delikatnych wygięciach, ale nie pomoże nam w pozycji relaksującej. W pozycji trupa ten sposób oddychania może wywoływać ogólne poirytowanie.

Osoby oddychające piersiowo często dostają zadyszki. Notoryczne oddechanie w taki sposób, może zaowocować niedotlenieniem (objawy – ziewanie, wzdychanie), napięciem w tułowiu, pobudzeniem systemu nerwowego, wzrostem ciśnienia.

Oddech paradoksalny – ekstremalnie wzmocnione oddychanie piersiowe. W trakcie bardzo głębokiego wdechu zewnętrzne mięśnie międzyżebrowe i inne mięśnie wspomagające oddychanie wytwarzają próżnię w klatce piersiowej, która pociąga rozluźnioną przeponę do góry, zaś rozluźnioną ścianę brzucha do wewnątrz. Oddychanie paradoksalne stymuluje system nerwowy, dodaje nam natychmiastowej adrenaliny, ekscytacji. Taki sposób oddychania przygotowuje nas na kryzysowe sytuacje typu „ walka lub ucieczka”. Nie należy jednak w taki sposób oddychać intencjonalnie, gdyż utrzymywanie w ciągłym pobudzeniu współczulnego systemu nerwowego może niekorzystnie wpływać na działanie naszego organizmu.

Oddech brzuszny – najprościej go poczuć w pozycji leżącej; kładziemy jedną dłoń na klatce piersiowej, a drugą na brzuchu. Należy oddychać tak, by dłoń, która jest na brzuchu unosiła się, a dłoń na klatce piersiowej była nieruchoma.

Oddychając “torem brzusznym” możemy zaobserwować, że wdech wymaga od nas minimalnego wysiłku, a wydech przynosi uspokojenie i zrelaksowanie. Dzięki tej technice oddychania uczymy się płynnego, spokojnego i równomiernego oddechu.

Oddech przeponowo-piersiowy – oddech, w którym pilnujemy, aby przy wdechu ściana brzucha była nieruchoma, co powoduje że przepona ma ograniczoną możliwość zejścia w dół. Dzięki temu wdech rozszerza dolne żebra na boki i otwiera resztę klatki piersiowej. Wydech odwraca ten proces. Zawsze, kiedy przygotowujemy się do jakiejkolwiek aktywności fizycznej bądź umysłowej, ta dodatkowa koncentracja odzwierciedlona jest w oddychaniu przeponowo-piersiowym. Ten sposób oddychania często jest proponowany osobom, które w trakcje pozycji trupa oddychając brzusznie odpływają w ramiona Morfeusza. Oddech przeponowy wymaga większej uwagi i zwiększa koncentrację.

Oddech całkowity – to połączenie oddechu brzusznego i przeponowo-piersiowego. Podczas wdechu otwiera się najpierw klatka piersiowa (oddychanie piersiowo–przeponowe), a potem dopiero brzuch (oddychanie brzuszne). W trakcie wydechu odwrotnie, najpierw opadają powłoki brzucha, a na końcu górna część klatki piersiowej. Spokojny równomierny oddech całkowity daje poczucie odprężenia, stabilności, działa rewitalizująco, utrzymyje wydłużony kręgosłup.

Całe nasze życie to wdech i wydech. Jedynie w około 30% wykorzystujemy zdolności „pełnego‘’ oddechu. Należy pamiętać, że oddech wpływa na jakość naszego życia, dzięki prawidłowemu sposobowi oddychania znacznie szybciej powracamy do zdrowia, usuwamy napięcia z ciała. Praktyka jogi uczy nas bardziej zintegrowanego, zrównoważonego oddychania, dzięki czemu nasze ciało i umysł swobodnie reagują na postawione im zadania. Bądźmy świadomi, świadomego oddechu – ogromnego daru.

– –

Agnieszka Kajda jest nauczycielką jogi, prowadzi zajęcia w Olkuszu i Jaworznie. Uczestniczy w szkoleniu nauczycielskim w zakresie vinyasa krama jogi u Macieja Wieloboba.
Zajęcia Agnieszki w Olkuszu: http://www.fitness.olkusz.pl
Zajęcia Agnieszki w Jaworznie: http://www.mmspa.pl