Joga nidra. Cz. II. Dorota Rożko

JOGA NIDRA, CZ. 2: Źródła joga nidry

Źródeł joga nidra należy szukać w praktykach tantrycznych, których celem była zmiana stanu ciała fizycznego i świadomości, tak by stać się obecnym, wrażliwym, odbierać lepiej to, co dzieje się w czasie rytuałów tantrycznych lub medytacji. Wiele takich praktyk należy do grupy obdarzonej mianem nyasa. Samo słowo oznacza „umieścić, skierować umysł do danego punktu”. Wspólną cechą różnych nyas jest rotacja świadomości. Zwykle praktykowano ją w siedzącej pozycji przy użyciu mantr, które „umieszczano” , odczuwano, których doświadczano w różnych częściach ciała. Najpierw wymawiano nazwę danej części ciała, potem ją wizualizowano lub dotykano , a następnie kierowano tam mantrę ( lub energię poszczególnych bóstw, planet, konstelacji itp.). Jeśli wykorzystywano dotyk, to dotykać danego miejsca mógł sam praktykujący lub partner w praktyce. Miało to uświęcić ciało fizyczne poprzez zaszczepianie tam wyższej, boskiej świadomości i przygotować do innych rytuałów, medytacji, wspomóc rozwój duchowy.

Przykłady praktyk nyasa:

MATRIKA NYASA – praktykant rozprowadza litery alfabetu sanskryckiego po ciele ( fizycznym i subtelnym), używając też mudr. Litery poprzedza się mantrą OM .

MAHASHODHA NYASA – reprezentująca pogląd tantryków na makro- i mikrokosmos; polega na kierowaniu elementów kosmologicznych, planet do miejsc w ciele.

ANGUSHTADI– SHADANGA NYASA – mantry kieruje się do palców dłoni.

Charakterystyczna dla joga nidra rotacja świadomości po ciele ma też swe podstawy w odkryciach współczesnej medycyny , mówiących o tym, jak ludzki mózg postrzega ciało – koncepcje „małego człowieka w mózgu” (motor homonuculus). Stanowi on neuronową mapę części ciała i ich nerwowych połączeń z mózgiem, pokazuje, które części ciała są niejako dla mózgu najważniejsze, z których czerpie najwięcej informacji. Wyłania się wówczas karykaturalny obraz postaci ludzkiej z ogromnymi dłońmi, stopami, częściami twarzy.

To właśnie z tych rejonów ciała płynie najwięcej zmysłowych bodźców ( dlatego też zajmują tyle przestrzeni). Proporcje te są nieco inne u różnych jednostek , niemniej wahania nie są aż tak znaczne. Joga nidra konsekwentnie podąża za kierunkiem ustanowionym przez tę mapę, stosując się do określonej kolejności i kładąc nacisk na określone miejsca. Dzięki skierowaniu świadomości na dany punkt w ciele dochodzi do pobudzenia ścieżki nerwowej, korespondującej z miejscem w mózgu. Następuje „połączenie”, a praktykujący doświadcza uczucia ulgi, wolności, relaksacji.

W następnej części przyjrzymy się strukturze joga nidra.

Artykuł inspirowany kursem nauczycielskim JOGA NIDRA z Regeeshem Vattakandy i książką Swamiego Satyanandy Saraswati „Yoga Nidra”.